Marten Toonder-reis naar Ierland in mei 2019

Altijd al eens een kijkje willen nemen in het Ierland van Marten Toonder? De plekken willen bezoeken waar hij graag kwam? Welnu, dat kan tijdens een zesdaagse busreis door Ierland van 27 mei tot en met 1 juni 2019.

Aankomend voorjaar wil ik een plan in uitvoering brengen waar ik al een tijdje mee rondloop: een Marten Toonder-reis naar Ierland organiseren. Marten Toonder woonde namelijk van 1965 tot 2001 in Ierland. Hij had een grote liefde voor het Ierse landschap en de natuur, en voelde zich aangetrokken tot de Keltische mythologie en mystiek. Toen hij in 1951 voor het eerst dit land bezocht, was dit voor hem als thuiskomen: hij herkende in het landschap het land dat hij altijd had getekend. En inderdaad doet het landschap uit de Bommelstrip sterk aan Ierland denken vanwege de heuvels, knokige bomen, verweerde stenen en mistflarden. Decennialang maakte Marten Toonder en zijn vrouw Phiny vele vakantietochten door het land.

Van 27 mei tot en met 1 juni 2019 wil ik Marten Toonder in zijn voetsporen volgen tijdens een busreis door Ierland samen met andere liefhebbers. Ik organiseer deze reis in samenwerking met Historizon: een reisorganisatie die reizen organiseert op cultureel-historisch gebied.

Tijdens het samenstellen van deze reis heb ik uitgebreid contact gehad met Paul en Wendaline Hellmann. Paul is een pleegzoon van Marten Toonder. Tot mijn verrassing bleken Paul en Wendaline decennialang de vaste reisgenoten te zijn geweest van Marten en Phiny Toonder als die een reisje maakten naar ‘het Westen’ van Ierland. Zij konden dus heel precies aangeven waar je allemaal moet zijn voor een dergelijke Toonderreis, en hebben mooie verhalen te vertellen over de betreffende locaties.

In overleg met de Hellmanns en Historizon is een mooi reisschema gemaakt voor een busreis van zes dagen. Daarbij bezoeken we Toonders woonplaats Greystones, maar ook de plekken waar hij graag kwam: in de Wicklow Mountains, Connemara en Kerry.

De nadruk ligt tijdens de reis op het landschap en de natuur, die in het voorjaar op zijn mooist is. Daarnaast bezichtigen we ook historische locaties waar resten te vinden zijn van de oude Kelten en het vroege christendom, zoals Glendalough. En we bezoeken plekken waar Toonder als een ‘heer van stand’ van het goede leven genoot, zoals Ashford Castle, het luxueuze hotel waar hij graag verbleef.

Bij dit alles zal de link met Bommel uiteraard nooit ver weg zijn. Kortom: een unieke ervaring voor de echte Bommelliefhebber!

Je kunt het globale reisprogramma bekijken of meteen boeken op de website van Historizon. De exacte details van het programma kunnen nog wijzigen.

Mocht je vragen hebben over deze reis, neem dan even contact met mij op. Misschien kun je deze datum niet, maar ben je wel geïnteresseerd als het later nog eens georganiseerd wordt? Schrijf je in voor mijn Toondermail en je blijft automatisch op de hoogte.

Het leven der dieren

Nieuw boek in voorverkoop: ‘Het leven der dieren’

Over enkele maanden komt er weer een nieuw Toonderboek van me uit! Het leven der dieren. Samen met Dick de Boer heb ik een relatief onbekend maar buitengewoon interessant deel van het oeuvre van Marten Toonder verzameld en in boekvorm gegoten: de politieke dierencartoons die hij rond 1950 maakte voor Elseviers Weekblad en Haagse Post. In zijn spotprenten zette Toonder net als in zijn Bommelverhalen dierenpersonages in om ons een spiegel voor te houden.

Met veel genoegen hebben we het afgelopen half jaar deze cartoons gedigitaliseerd, de historische achtergrond van elke prent uitgezocht, bijschriften geschreven en een inleiding en verantwoording gemaakt. Daarin plaatsen we de tekeningen ook in de context van de traditie van de dierencartoon en van Toonders oeuvre. Het opgemaakte manuscript is nu drukklaar en gaat begin volgend jaar ‘ter perse’.

Dit boek neemt je niet alleen mee naar de Bommel-achtige dierenwereld van Marten Toonder, maar ook zeventig jaar terug in de wereldgeschiedenis, naar de periode van het begin van de Koude Oorlog.

Ook een hardcover

Op mijn uitgave van de reeks ‘Het complete proza van Marten Toonder’ kreeg ik erg veel positieve reacties, maar er waren ook verzamelaars die liever een uitvoering in een wat steviger jasje hadden gezien, op een wat groter formaat. Welnu, dat heb ik mij voor Het leven der dieren ter harte genomen.

Een groter formaat is het sowieso geworden: 21 bij 24 centimeter. Hierop komen de tekeningen mooi tot hun recht. Maar behalve een paperback (€ 19,99) breng ik ditmaal ook een hardcover-editie uit, in beperkte oplage. Met kapitaalband en leeslint (€29,99).

Bij de hardcover krijg je bovendien een prent cadeau: een reproductie van de originele tekening van de intrigerende cartoon ‘De slang en het konijn’ (gepubliceerd in Elseviers Weekblad op 11 oktober 1947). Niet alleen de voorkant is hierop afgebeeld, maar ook de achterkant, die evengoed interessant is!

Voorverkoop

Het nieuwe boek staat sinds kort in de voorverkoop. De oplage van de hardcover-editie wordt mede bepaald door het aantal vooraf bestelde exemplaren. Daarna geldt: op = op.

Wie het boek nu alvast bestelt, ontvangt het als eerste in huis. Het boek verschijnt officieel half maart, maar wie weet is het er eind februari stiekem al…

Je kunt het boek hier bestellen. Daar kun je ook nog even het volledige omslag en de prent bekijken en door delen van het boek bladeren.

Tentoonstelling en lezingen over ‘Bommel en Bijbel’ in de Bavo

Ter gelegenheid van de Haarlemse Stripdagen is van 25 mei tot en met 30 juni in de Grote of Sint-Bavokerk in Haarlem de tentoonstelling ‘Bommel in de Bavo’ te zien. Deze expositie is gemaakt door Rob van Eijck en Rob van der Nol, en is gebaseerd op mijn boek Bommel en Bijbel. Ook geef ik op zaterdag 26 en zondag 27 mei in de kerk lezingen over het onderwerp. Daarnaast geef ik een gelegenheidsprent uit. Hieronder informatie over dit alles.

Praktische info tentoonstelling

Grote of Sint-Bavokerk (Grote Markt 22, Haarlem), 25 mei t/m 30 juni 2018
Tijden:
maandag t/m zaterdag: 10:00-17:00
zondag (alleen tijdens Stripdagen Haarlem): 12:00-16:00

Toegangsprijs kerk/tentoonstelling: € 2,50.
Met passe-partout uit het programmaboekje van de Stripdagen: € 2,00
Zie ook de website van de Stripdagen

Lezingen

Rond de start van deze tentoonstelling mag ik tweemaal een lezing houden over het onderwerp. Deze vinden plaats tijdens het weekend van 26 en 27 mei (als in het centrum van Haarlem ook de grote beurs van de Stripdagen gehouden wordt).

Tijden: zaterdag 26 en zondag 27 mei, 15:15-16:15 uur
Toegangsprijs lezing: € 5,00 (= exclusief toegang kerk)
(Het kaartje voor de lezing kunt u eventueel ook al tijdens een bezoek aan de kerk/tentoonstelling eerder op de dag kopen. U hoeft dan bij terugkeer naar de kerk voor de lezing op vertoon van het lezing-kaartje niet opnieuw te betalen voor de entree van de kerk.)
Zie ook de website van de Stripdagen

Verkoop boek

Gedurende de tentoonstelling is ook de nieuwe editie (3e druk) van mijn boek Bommel en Bijbel te koop. Tijdens het weekend van 26 en 27 mei ben ik er ook om het te signeren.

Gelegenheidsprent ‘Bommel en Bijbel’

Ter gelegenheid van de expositie heb ik een speciale prent uitgegeven. Deze is tijdens het weekend van 26 en 27 mei te koop bij de tentoonstelling. Hierop is de omslagafbeelding afgedrukt die Wil Raymakers maakte voor mijn boek Bommel en Bijbel (2012). De tekening is op deze prent afgebeeld op de grootte waarop hij getekend is. De prent is gedrukt in offset op mooi stevig papier op A4-formaat in een genummerde oplage van 100 exemplaren.

De prent kost € 14,95. Wie tijdens het eerste tentoonstellingsweekend de prent en het boek Bommel en Bijbel (à € 29,95) samen koopt, betaalt voor de prent slechts € 10,00.

Mochten er na het weekend van 26 en 27 mei nog exemplaren van de prent over zijn, dan worden deze ook via mijn webwinkel verkocht.


Gelegenheidsprent Bommel en Bijbel

Bommel en Bijbel

Derde druk ‘Bommel en Bijbel’, en meer…

Van mijn boek Bommel en Bijbel: Bijbel en christendom in de verhalen van Marten Toonder is zojuist een derde druk verschenen, met een nieuw omslag. Het boek blijft in de belangstelling: recent nog werd ik geïnterviewd over het boek door deBezieling.nl, in maart houd ik er weer een lezing over en in mei opent er in de Sint-Bavo in Haarlem een tentoonstelling rondom het thema van het boek.

De herdruk van Bommel en Bijbel bood een mooie gelegenheid om kleine correcties in de tekst door te voeren. Daarnaast is het boek voorzien van een nieuw omslagontwerp, waarbij uiteraard de fraaie omslagtekening die Wil Raymakers voor het boek maakte, is gehandhaafd.

Ter gelegenheid van de Stripdagen in Haarlem (die gehouden worden van 25 mei t/m 3 juni 2018) zal er van 25 mei t/m 30 juni 2018 in de Sint-Bavo een tentoonstelling worden gehouden die gebaseerd is op het boek. Daarnaast geef ik op 23 maart 2018 in Wassenaar een lezing over het onderwerp. Wie van deze activiteiten per e-mail op de hoogte gehouden wil worden, kan zich hier daarvoor inschrijven.

Bommel en Bijbel verscheen in 2012 en heeft van het begin af aan nooit een gebrek aan belangstelling gehad. Er was bij verschijning veel media-aandacht voor, wat al snel een tweede druk noodzakelijk maakte. Ook word ik nog steeds regelmatig gevraagd voor lezingen over het onderwerp.

Bestel hier de nieuwe editie van Bommel en Bijbel

Interview met deBezieling.nl over ‘Bommel en Bijbel’

De website deBezieling.nl publiceerde op 17 januari een interview met mij. Het is opgenomen in de rubriek ‘Mijn boek’, waarin iemand over zijn/haar favoriete boek wordt ondervraagd. In dit geval gaat het niet over één boek maar over een heel oeuvre: de Bommelverhalen van Marten Toonder, en dan met name over hoe deze zich verhouden tot de Bijbel en het christendom. Het interview is afgenomen door Cees Veltman. Lees het hier.

AmstelveenZ

Interview met AmstelveenZ

In het decembernummer van het huis-aan-huisblad AmstelveenZ verscheen een interview met mij over mijn passie voor Bommel en mijn uitgeefactiviteiten. Hieronder de volledige tekst. Of blader hier het magazine door (zie pagina 18).


Verslingerd aan Olivier B. Bommel

Amstelvener Klaas Driebergen is sinds zijn dertiende verzot op de verhalen van Marten Toonder over Olivier B. Bommel en Tom Poes. De 38-jarige plaatsgenoot heeft van zijn hobby zelf zijn werk weten te maken en is naast schrijver en samensteller ook uitgever van diverse boeken over Toonder en diens werk.

‘Eigenlijk stamt mijn liefde voor Bommel al van veel vroeger: mijn ouders hadden een aantal van die boeken in de kast staan. De onderste helft van de bladzijde was tekst waar ik nog niet zoveel van snapte, maar bovenaan stonden zwart-witte plaatjes. Die intrigeerden mij: ze ademden een geheimzinnige sfeer.’

Verzamelen

Toen hij als dertienjarige de verhalen begon te lezen, was hij er direct aan verslingerd. ‘Ik had een heerlijke verhaalwereld ontdekt en las elk Bommelboek dat ik te pakken kon krijgen, en dat waren er gelukkig nogal wat. En daarna begon het verzamelen van die boeken.’ Inmiddels heeft hij al een flinke bibliotheek met boeken van en over Marten Toonder opgebouwd, plus een knipselarchief.

Bijbel

Het zelf schrijven begon tijdens zijn studie Nederlands. Toen Klaas een afstudeerscriptie moest gaan schrijven, kwam hij op het idee om te gaan onderzoeken op wat voor manier de Bommelverhalen verwijzen naar de Bijbel en het christendom. Op het oog een merkwaardige combinatie. ‘Die verhalen van Toonder hebben erg veel diepgang. Toonder levert continu milde kritiek op de Nederlandse maatschappij. En dus doet hij ook iets met het calvinisme. Hij laat bijvoorbeeld regelmatig personages optreden die in een soort Bijbeltaal spreken. Toonder was ook best veel bezig met het religieuze. Hij zag bijvoorbeeld het goddelijke in de natuur, vooral van Ierland. Dat proef je ook in zijn verhalen.’

Media-aandacht

Klaas werkte met veel plezier aan zijn scriptie, die tot een succesvolle afronding van zijn studie leidde. Bovendien merkte hij dat er in zijn omgeving en onder andere Bommelliefhebbers veel interesse was in het onderwerp van zijn scriptie. Zo werd het idee geboren om er een boek van te maken. Dat werd Bommel en Bijbel, dat uitkwam in 2012. Het trok vrij veel media-aandacht en moest al in korte tijd herdrukt worden.

Toonder-stempel

Dit alles smaakte naar meer. In datzelfde jaar kreeg hij van De Bezige Bij de opdracht om een Schrijversprentenboek samen te stellen ter gelegenheid van Toonders honderdste geboortejaar. ‘Een ontzettend leuke klus. Ik mocht wekenlang in het Toonderarchief in het Letterkundig Museum in Den Haag op zoek naar mooi beeldmateriaal. Steeds weer nieuwe dozen werden voor mij uit het magazijn gehaald. Boordevol foto’s, documenten, maar vooral veel prachtig origineel tekenwerk. En wat heeft die man ongelooflijk veel werk verzet! Dat is nog véél breder dan alleen Bommel en Tom Poes. Talloze strips, illustraties, verhalen, tekenfilms, een autobiografie, gedichten… Veel deed hij natuurlijk ook in samenwerking met anderen, zoals de medewerkers van zijn studio, maar al dat werk draagt zijn stempel.’

Bundel

Vervolgens stelde Klaas samen met een andere Toonderkenner, Dick de Boer, een bundel samen met het complete dichtwerk van Toonder (Nu is de moen gevangen. Alle poëmen). ‘Die gedichten staan vol van het prachtige en humoristische taalgebruik van Toonder, hij gebruikt bijvoorbeeld veel nonsenswoorden.’

Proza

Twee jaar geleden besloot Klaas om zzp’er te worden om zich volledig te richten op de werkzaamheden die hij het leukst vindt om te doen. Dat is schrijven, redactiewerk en fotograferen, het houden van lezingen over Toonders werk en sinds kort ook uitgeven.

Afgelopen jaar is hij namelijk vooral druk geweest met de uitgave van een vierdelige boekenreeks getiteld ‘Het complete proza van Marten Toonder’, met daarin een enorme verzameling verhalen, essays en autobiografische stukken. Inclusief meerdere teksten uit het Toonderarchief die nog niet eerder zijn gepubliceerd.

Uitgeven

‘Ik ben jaren bezig geweest om het allemaal bij elkaar te verzamelen en in boekvorm te gieten. En toen het zover was dat er een uitgever gevonden moest worden, dacht ik: waarom geef ik het eigenlijk niet ook gewoon zelf uit? Het laten drukken vergt even een investering, maar er zijn nog altijd veel liefhebbers en verzamelaars van het werk van Toonder, dus dat is een goede markt. En dat is een stap waar ik werkelijk geen dag spijt van heb gehad. Misschien heb ik er zelfs wel mijn ware roeping mee gevonden. Ik vind het fantastisch om niet alleen aan de inhoud van een boek te werken, maar ook het complete eindproduct zoveel mogelijk in eigen hand te hebben. De redactie, tekstopmaak en vormgeving heb ik zelf gedaan, en nu ook de verkoop.’

Blij

Die verkoop gaat veel via zijn eigen website, maar de boeken liggen inmiddels ook in een groeiend aantal boekwinkels, zoals Libris-Venstra en Blankevoort. Inmiddels zijn drie van de vier delen verschenen, en Klaas heeft veel enthousiaste reacties ontvangen. ‘Dat is misschien het leukste van het maken van boeken: het geeft mijzelf veel genoegen om te doen, maar vervolgens zijn er ook nog eens veel lezers blij mee.’

Uitgekeken op Toonder en Bommel is hij na zeven boeken nog lang niet: hij heeft nog diverse ideeën voor nieuwe projecten. Wordt vervolgd dus!

Het volle leven

Presentatie Toonder-verhalenbundel ‘Het volle leven’

Op vrijdag 17 november 2017 verschijnt de verhalenbundel Het volle leven. Daarmee verschijnen voor het eerst alle korte verhalen van Marten Toonder in één boek. Het bevat bovendien een niet eerder gepubliceerd verhaal van Marten Toonder: ‘De laatste dans’.

De presentatie vindt plaats op vrijdag 17 november 2017 van 16:00 tot 18:00 uur in De Amsterdamse Boekhandel in Amsterdam-Buitenveldert (Buitenveldertselaan 170). Daarbij houden samenstellers Dick de Boer en Klaas Driebergen een lezing (met allerlei mooi beeldmateriaal) over het werk van Toonder, toegespitst op zijn verhalen. Aansluitend zal het boek voor het eerst verkrijgbaar zijn en zullen de beide samenstellers het signeren.

Iedereen is van harte welkom! De toegang is gratis, en u krijgt een hapje en een drankje. Laat u de boekhandel wel even weten dat u komt?

De laatste dans

In het boek staat ook een kort verhaal van Marten Toonder dat voor zover bekend nog niet eerder is verschenen. Het getypte manuscript ervan werd recent teruggevonden in het Toonderarchief in het Literatuurmuseum in Den Haag. Het gaat om De laatste dans: een ietwat surrealistisch verhaal over de laatste uren van een danseresje.

Daarnaast is er o.a. een verhaal opgenomen in een nog niet eerder verschenen recentere versie (De gier en de gnoes). Veel van de 19 verhalen zijn door Marten Toonder zelf geïllustreerd. Het boek bevat verder een inleiding en een verantwoording per verhaal. Het besluit met een complete bibliografie van het verhalende proza van Marten Toonder.

Het boek is deel 4 van de reeks Het complete proza van Marten Toonder. Het is het derde deel in de serie dat verschijnt (deel 3 komt als laatste, in maart volgend jaar).

Andere activiteiten

De komende tijd vinden er ook andere activiteiten plaats rondom de verschijning van dit nieuwe boek:

  • Op zondag 26 november 2017 is het boek te koop op de Toonderdag in Utrecht. Deze gratis toegankelijke, rijk gevulde dag vindt van 10:00 tot 14:00 uur plaats in Het Huis Utrecht, Boorstraat 107.
  • Op woensdagavond 24 januari 2018 geven Dick de Boer en Klaas Driebergen een lezing over het veelzijdige werk van Marten Toonder in boekhandel Adr. Heinen, Kerkstraat 27 in Den Bosch.

Lees hier meer over de inhoud van het boek.

Het woord als gevoel

Presentatie Toonders boek ‘Het woord als gevoel’

Op 2 september 2017 verschijnt Het woord als gevoel, een door Klaas Driebergen samengesteld boek met essays van Marten Toonder over tekenfilm, taal, literatuur, kunst en maatschappij. Het is deel 2 in de reeks ‘Het complete proza van Marten Toonder’. Daarin worden alle essays, autobiografische stukken en korte verhalen van Marten Toonder voor het eerst compleet in boekvorm uitgebracht.

Net als alle delen uit de reeks bevat ook Het woord als gevoel naast moeilijk vindbare stukken een aantal teksten die nog niet eerder gepubliceerd zijn. Het gaat om vier toespraken, waaronder een interessante lezing over tekenfilm die Toonder hield op de Nederlandse Filmdagen in Utrecht in 1986. Kijk hier voor meer info over dit deel.

Rond de verschijning van Het woord als gevoel vinden maar liefst twee boekpresentaties plaats, waarbij iedereen van harte welkom is. Op zaterdag 2 september 2017 is er om 11:30 uur een presentatie op het Brabants Stripspektakel in Veldhoven (Koningshof, Locht 117; toegang € 6,00). Deze dag zit ik het boek ook te verkopen en signeren bij stand nr. 84 van de Marten Toonder Verzamelaars Club.

En op zondag 10 september 2017 is er om 15:00 een door mij gehouden lezing ‘Marten Toonder als veelzijdig kunstenaar’ met aansluitend een boekpresentatie in boekhandel Broese te Utrecht (Stadhuisbrug 5, toegang gratis). Bij deze gelegenheid zal het boek overhandigd worden aan Irwin Toonder, kleinzoon van Marten Toonder. Er zal gelegenheid zijn om het boek zowel door hem als door mij te laten signeren. Opgave voor deze lezing kan via klantenservice@broeseboekverkopers.nl.

Deel 1, dat op 2 mei 2017 verscheen, werd in recensies ‘een absolute aanrader’ en een ‘niet te missen uitgave’ genoemd en door liefhebbers enthousiast onthaald (lees onderaan deze pagina). De reeks (of het losse deel 2) is hier te bestellen.

15 juni: lezing ‘Bommel en Bijbel’ in de Betuwe

Op donderdagavond 15 juni 2017 houd ik in Dodewaard een lezing over het onderwerp van mijn boek Bommel en Bijbel (2012), over de rol van Bijbel en christendom in Toonders Bommelverhalen.

Schrijver en striptekenaar Marten Toonder (1912-2005) portretteerde in zijn verhalen over Olivier B. Bommel en Tom Poes met een grote knipoog de Nederlandse samenleving. Het is daarom niet verbazend dat hij zich daarin ook bezig heeft gehouden met het christendom, en in het bijzonder het Hollandse calvinisme. Ook de Bijbel was een inspiratiebron voor de Bommelverhalen: Toonder putte daaruit voor verhaalmotieven, maar ontleende ook woorden en uitdrukkingen aan de oude Statenvertaling. Daarnaast leverde hij in zijn verhalen impliciet kritiek op het christelijke gedachtegoed, waartegenover hij zijn eigen levensbeschouwelijke opvattingen plaatste.

In mijn lezing ga ik in op wat Marten Toonder geloofde en hoe hij tegen Bijbel en christendom aankeek, en geef ik interessante en leuke voorbeelden van hoe dit doorwerkte in zijn verhalen. Dit alles geïllustreerd door middel van een beamerpresentatie met afbeeldingen uit de Bommelverhalen.

Deze lezing wordt georganiseerd door Famker: een platform dat verbinding van mens tot mens mogelijk wil maken op een kleinschalige lokale directe manier, waarbij geen onderscheid tussen mensen wordt gemaakt. Famker gelooft in een kleurrijke wereld waar iedereen ertoe doet, juist als je anders bent en waarbij kinderen en jongeren een streepje voor hebben. Zie www.famker.com.

Van harte welkom!

Plaats: het Nannenberghuis, Matensestraat 22a, Dodewaard (voldoende parkeerplek)
Datum: donderdag 15 juni 2017
Tijd: 20:00 uur (inloop vanaf 19:45)
Prijs: € 10,00 (inclusief een consumptie)
Reserveren: mail naar Dianne Hoopman, van.ingen@kpnplanet.nl

Ongepubliceerde teksten Marten Toonder ontdekt

Nieuwe prozareeks verschijnt op Toonders 105de geboortedag

PERSBERICHT, 2 mei 2017

Amstelveen – In het archief van het Literatuurmuseum in Den Haag zijn meerdere nog niet eerder gepubliceerde teksten ontdekt van Marten Toonder, de schepper van Olivier B. Bommel en Tom Poes. Deze verschijnen nu voor het eerst in een nieuwe reeks met proza van Toonder, waarvan het eerste deel op dinsdag 2 mei uitkomt: de 105de geboortedag van de schrijver en tekenaar.

Toonderkenner Klaas Driebergen is samensteller en uitgever van de nieuwe, vierdelige reeks ‘Het complete proza van Marten Toonder’: een verzameling van meer dan 150 kortere prozateksten van Toonder, zoals verhalen, essays en autobiografische stukken. Tijdens zijn onderzoek voor deze reeks stuitte hij op vijftien teksten die nog niet eerder in drukvorm zijn verschenen. De meeste hiervan trof hij aan in de omvangrijke Toonder-collectie die door het Literatuurmuseum in Den Haag wordt beheerd.

De nieuw-ontdekte teksten zullen de nog altijd grote schare liefhebbers van Toonders werk aanspreken. Er zijn bijvoorbeeld twee hoofdstukken bij die Toonder schreef voor zijn autobiografie, maar daar uiteindelijk niet in werden opgenomen, waaronder een aangrijpende beschrijving van het sterven van zijn vrouw Phiny Dick. Er zijn teksten van verschillende toespraken bij die door Toonder zijn gehouden bij gelegenheden zoals de verschijning van een nieuw Bommelboek in 1972 of de Nederlandse Filmdagen in 1986. Andere voorbeelden zijn een onvoltooid manuscript van een nooit verschenen boekje over het maken van strips dat Toonder rond 1950 schreef en een kritisch essay over ‘De Ierse cultuur in de EEG’ uit 1991.

Marten Toonder (1912-2005) was een veelzijdig kunstenaar: hij was niet alleen tekenaar en schrijver van de Bommelverhalen, maar ook van talloze andere strips, en bovendien illustrator, tekenfilmer en dichter. Daarnaast schreef hij ook een grote hoeveelheid kortere prozateksten, zoals essays, artikelen en korte verhalen. Deze werden gepubliceerd in talloze boeken en tijdschriften en waren tot dusver voor de liefhebber vaak moeilijk toegankelijk. Sommige verschenen dus zelfs nog niet eerder in drukvorm. De nieuwe reeks brengt hier verandering in.

In het vandaag te verschijnen eerste deel van de reeks, getiteld Heer Bommel en ik, zijn al Toonders essays en lezingen over de Bommelverhalen samengebracht, alsmede artikelen die hij schreef over strips in het algemeen: een onderwerp waarin hij als ‘vader van het Nederlandse beeldverhaal’ jarenlang de deskundige bij uitstek was. De reeks is te bestellen via www.prozamartentoonder.nl.

Klaas Driebergen, samensteller en uitgever van de reeks, schreef eerder de boeken Bommel en Bijbel (2012) en het ‘Schrijversprentenboek’ Marten Toonder: Een dubbel denkraam (2012). Samen met Dick de Boer bundelde hij ook de gedichten van Toonder in Nu is de moen gevangen: Alle poëmen van Marten Toonder (2014).