Bommel literatuurgids

Eind augustus 2020 is de Bommel literatuurgids verschenen. Dit boek biedt een overzicht van de grote hoeveelheid boeken en artikelen die er in een periode van tachtig jaar zijn verschenen over het Bommel-oeuvre van Marten Toonder. Dat de Bommelstrip de belangrijkste Nederlandse strip van de afgelopen eeuw kan worden genoemd, wordt wel duidelijk uit dit naslagwerk, dat tegelijk ook een Bommelbloemlezing is.

Deze eerste ‘secundaire Toonderbibliografie’ werd samengesteld door Bommeldeskundigen Klaas Driebergen en Hugo Klooster. Zij rangschikten in het boek meer dan 3500 titels van publicaties over de Bommelstrip, die verschenen van 1941 tot heden. Vijf uitgebreide indexen wijzen de lezer de weg in al deze literatuur. Het boek is bovendien verluchtigd met meer dan honderd citaten en illustraties uit de Bommelverhalen rondom het thema ‘lezen’, waardoor het tevens een vermakelijke bloemlezing is geworden.

Marten Toonder kan als een van de grootste Nederlandse schrijvers en striptekenaars worden beschouwd. Zijn Bommelstrip stond 45 jaar lang dagelijks in de krant en geeft een treffend tijdsbeeld van de twintigste eeuw. Tot op de dag van vandaag brengt zijn werk veel pennen van liefhebbers in beweging. Onder hen zijn bekende schrijvers en journalisten zoals Jan Wolkers, Martin van Amerongen, Henk Hofland en Marcel Möring.

Volgens Willem Feltkamp, directeur van de Toonder Compagnie, ligt de verklaring van het feit dat er zoveel over Toonder en zijn werk is geschreven, in dat werk zelf. “Wat zo bijzonder is aan de Bommelverhalen is dat ze van zo enorm veel invalshoeken bekeken kunnen worden.” Als voorbeelden noemt Feltkamp “Jung, Keltische invloeden, oosterse filosofie, maatschappijkritiek, paranormale motieven en literaire kwaliteiten.”

De bekende stripverzamelaar, uitgever en Bommelkenner Hans Matla schreef een voorwoord voor het boek. “Men kan nooit stellen dat een standaardwerk hèt ultieme boek zal zijn over een bepaald onderwerp, maar bij deze Bommel literatuurgids neig je daar toch wel toe, want nooit eerder zag men een zó volledig naslagwerk over de publicaties rond een stripheld”, zo stelt Matla daarin. Desgevraagd voegt hij eraan toe: “Het is een absoluut onmisbaar standaardwerk voor een ieder die zich verbonden voelt met het magnum opus van onze meest gelezen schrijver.”

Klooster en Driebergen verrichtten jarenlang archief- en bibliotheekonderzoek om dit boek te kunnen samenstellen. Ze putten onder andere uit het Toonderarchief, dat zich in het Literatuurmuseum in Den Haag bevindt en waarin een omvangrijke hoeveelheid knipsels over Toonders werk aanwezig is.

Pim Oosterheert van museum De Bommelzolder heeft “diepe bewondering voor de titanenarbeid van Driebergen en Klooster”. Hij omschrijft de Bommel literatuurgids als “een prachtig boek waar de vorsers naar meer kennis over Toonder en zijn werk hun tanden op kunnen stukbijten.”

Ook Wim Hazeu, Toonders biograaf en oud-uitgever, is enthousiast over het boek: “Inhoud en lay out, met de bijdragen van Marten Toonder zelf, formaat en bindwijze, alles bij elkaar een lust voor het oog, en een handzaam boek om in te bladeren en te neuzen. Een voorbeeldig naslagwerk. Verdient een plaats op de short list voor best verzorgde boeken.”

Het boek verscheen bij Uitgeverij Klaas Driebergen uit Ouderkerk aan de Amstel, die gespecialiseerd is in het werk van Marten Toonder. Het verschijnt als gebonden boek met harde kaft van 320 pagina’s met leeslint, in een oblong formaat van 24 x 17 cm. Het kost € 19,99 en is te bestellen op deze pagina, waar ook meer over het boek te lezen is.

Afbeelding hieronder: een van de gebloemleesde Bommelpassages uit het boek rondom het thema ‘lezen’
(Copyright Stichting Het Toonder Auteursrecht)