Interview met AmstelveenZ

In het decembernummer van het huis-aan-huisblad AmstelveenZ verscheen een interview met mij over mijn passie voor Bommel en mijn uitgeefactiviteiten. Hieronder de volledige tekst. Of blader hier het magazine door (zie pagina 18).

---

Verslingerd aan Olivier B. Bommel

Amstelvener Klaas Driebergen is sinds zijn dertiende verzot op de verhalen van Marten Toonder over Olivier B. Bommel en Tom Poes. De 38-jarige plaatsgenoot heeft van zijn hobby zelf zijn werk weten te maken en is naast schrijver en samensteller ook uitgever van diverse boeken over Toonder en diens werk.

‘Eigenlijk stamt mijn liefde voor Bommel al van veel vroeger: mijn ouders hadden een aantal van die boeken in de kast staan. De onderste helft van de bladzijde was tekst waar ik nog niet zoveel van snapte, maar bovenaan stonden zwart-witte plaatjes. Die intrigeerden mij: ze ademden een geheimzinnige sfeer.’

Verzamelen

Toen hij als dertienjarige de verhalen begon te lezen, was hij er direct aan verslingerd. ‘Ik had een heerlijke verhaalwereld ontdekt en las elk Bommelboek dat ik te pakken kon krijgen, en dat waren er gelukkig nogal wat. En daarna begon het verzamelen van die boeken.’ Inmiddels heeft hij al een flinke bibliotheek met boeken van en over Marten Toonder opgebouwd, plus een knipselarchief.

Bijbel

Het zelf schrijven begon tijdens zijn studie Nederlands. Toen Klaas een afstudeerscriptie moest gaan schrijven, kwam hij op het idee om te gaan onderzoeken op wat voor manier de Bommelverhalen verwijzen naar de Bijbel en het christendom. Op het oog een merkwaardige combinatie. ‘Die verhalen van Toonder hebben erg veel diepgang. Toonder levert continu milde kritiek op de Nederlandse maatschappij. En dus doet hij ook iets met het calvinisme. Hij laat bijvoorbeeld regelmatig personages optreden die in een soort Bijbeltaal spreken. Toonder was ook best veel bezig met het religieuze. Hij zag bijvoorbeeld het goddelijke in de natuur, vooral van Ierland. Dat proef je ook in zijn verhalen.’

Media-aandacht

Klaas werkte met veel plezier aan zijn scriptie, die tot een succesvolle afronding van zijn studie leidde. Bovendien merkte hij dat er in zijn omgeving en onder andere Bommelliefhebbers veel interesse was in het onderwerp van zijn scriptie. Zo werd het idee geboren om er een boek van te maken. Dat werd Bommel en Bijbel, dat uitkwam in 2012. Het trok vrij veel media-aandacht en moest al in korte tijd herdrukt worden.

Toonder-stempel

Dit alles smaakte naar meer. In datzelfde jaar kreeg hij van De Bezige Bij de opdracht om een Schrijversprentenboek samen te stellen ter gelegenheid van Toonders honderdste geboortejaar. ‘Een ontzettend leuke klus. Ik mocht wekenlang in het Toonderarchief in het Letterkundig Museum in Den Haag op zoek naar mooi beeldmateriaal. Steeds weer nieuwe dozen werden voor mij uit het magazijn gehaald. Boordevol foto’s, documenten, maar vooral veel prachtig origineel tekenwerk. En wat heeft die man ongelooflijk veel werk verzet! Dat is nog véél breder dan alleen Bommel en Tom Poes. Talloze strips, illustraties, verhalen, tekenfilms, een autobiografie, gedichten… Veel deed hij natuurlijk ook in samenwerking met anderen, zoals de medewerkers van zijn studio, maar al dat werk draagt zijn stempel.’

Bundel

Vervolgens stelde Klaas samen met een andere Toonderkenner, Dick de Boer, een bundel samen met het complete dichtwerk van Toonder (Nu is de moen gevangen. Alle poëmen). ‘Die gedichten staan vol van het prachtige en humoristische taalgebruik van Toonder, hij gebruikt bijvoorbeeld veel nonsenswoorden.’

Proza

Twee jaar geleden besloot Klaas om zzp’er te worden om zich volledig te richten op de werkzaamheden die hij het leukst vindt om te doen. Dat is schrijven, redactiewerk en fotograferen, het houden van lezingen over Toonders werk en sinds kort ook uitgeven.

Afgelopen jaar is hij namelijk vooral druk geweest met de uitgave van een vierdelige boekenreeks getiteld ‘Het complete proza van Marten Toonder’, met daarin een enorme verzameling verhalen, essays en autobiografische stukken. Inclusief meerdere teksten uit het Toonderarchief die nog niet eerder zijn gepubliceerd.

Uitgeven

‘Ik ben jaren bezig geweest om het allemaal bij elkaar te verzamelen en in boekvorm te gieten. En toen het zover was dat er een uitgever gevonden moest worden, dacht ik: waarom geef ik het eigenlijk niet ook gewoon zelf uit? Het laten drukken vergt even een investering, maar er zijn nog altijd veel liefhebbers en verzamelaars van het werk van Toonder, dus dat is een goede markt. En dat is een stap waar ik werkelijk geen dag spijt van heb gehad. Misschien heb ik er zelfs wel mijn ware roeping mee gevonden. Ik vind het fantastisch om niet alleen aan de inhoud van een boek te werken, maar ook het complete eindproduct zoveel mogelijk in eigen hand te hebben. De redactie, tekstopmaak en vormgeving heb ik zelf gedaan, en nu ook de verkoop.’

Blij

Die verkoop gaat veel via zijn eigen website, maar de boeken liggen inmiddels ook in een groeiend aantal boekwinkels, zoals Libris-Venstra en Blankevoort. Inmiddels zijn drie van de vier delen verschenen, en Klaas heeft veel enthousiaste reacties ontvangen. ‘Dat is misschien het leukste van het maken van boeken: het geeft mijzelf veel genoegen om te doen, maar vervolgens zijn er ook nog eens veel lezers blij mee.’

Uitgekeken op Toonder en Bommel is hij na zeven boeken nog lang niet: hij heeft nog diverse ideeën voor nieuwe projecten. Wordt vervolgd dus!